De waterkolom van een stof is de classificatie die vaak wordt geassocieerd met waterdichtheid. Deze wordt gemeten in 'mm', waarbij hogere cijfers betekenen dat de stof beter waterdicht is. Hoewel de term een zwart-witregel zou kunnen suggereren; een stof is waterdicht of niet; is het in werkelijkheid een schaal. Laten we eens uitleggen hoe dit precies wordt gemeten.
Een waterkolom wordt zo genoemd omdat: om de waterdichtheid van een stof te testen, een buis van ongeveer 2,5 cm breed op de stof wordt geplaatst en met water wordt gevuld. Terwijl de buis wordt gevuld, neemt de druk van het water op de stof toe. Zodra de druk te groot wordt voor de stof, begint er water doorheen te sijpelen. De hoogte van het water in de buis wordt gemeten en dit getal wordt vervolgens weergegeven in milimeters. Zo betekent een waterkolom van 10.000 mm als waterdichtheidsklasse dat er tien meter water in de buis is gegoten voordat de stof het begaf.
Dat is allemaal heel interessant om te weten, maar hoe vertaalt zich dat naar de echte wereld, waar je te maken hebt met sneeuwstormen en regen en er geen gigantische buizen in zicht zijn? Gewoonlijk gaan waterdichtheidsclassificaties van ongeveer 3.000 mm (wat nauwelijks waterdicht is) tot 30.000 mm.
Gore-Tex, het merk dat al vijf decennia het summum van waterdichte stoffen is, geeft hun pro-grade stof een waterdichtheid van ongeveer 28.000-30.000 mm. Voor skikleding is ongeveer 15.000 mm meer dan genoeg om de meeste skiërs in de meeste situaties droog te houden. Meer technische bovenkleding, ontworpen voor intensief gebruik, heeft vaak een waterdichtheid tot 20.000 mm of zelfs 25.000 mm, wat meer dan genoeg is om je in alle situaties droog te houden.
Als het op terminologie aankomt, kan het nog verwarrender worden. Sommige merken gebruiken de term 'waterdicht' nogal losjes, vooral als het gaat om de waterkolomscore. Maar meestal, als iets waterdicht is, heeft het een speciaal waterdicht membraan.
Waterdichte stoffen bestaan vaak uit twee of drie lagen, afhankelijk van hun constructie, en bestaan uit een 'shell' stof aan de buitenkant, die vaak geweven polyester of nylon is en als beschermlaag dient voor het waterdichte membraan eronder. Deze lagen zijn aan elkaar gelamineerd zodat ze aanvoelen als één enkele laag. Soms wordt een derde laag toegevoegd als een 'backer'-laag om de duurzaamheid en levensduur te vergroten.
Waterafstotende stoffen hebben een zeer lage waterkolomscore of hebben helemaal geen membraan. Waterafstotende stoffen worden behandeld met een 'duurzame waterafstotende' of DWR-coating, die ervoor zorgt dat water niet binnendringt maar wordt afgepareld. Een DWR laag kan worden aangebracht op een waterafstotende of waterdichte stof om de elementaire bescherming te verbeteren door te voorkomen dat water het membraan bereikt. Het is echter belangrijk om te weten dat een afstotende laag de waterdichtheid in technische termen niet verbetert, omdat het de waterkolomscore niet beïnvloedt.
Ademend vermogen kan worden gezien als de andere kant van de medaille dan waterdichtheid. Water buiten houden is essentieel, maar zonder ademend vermogen kan zweet niet ontsnappen en word je vochtig en koud, ongeacht de waterkolomscore van je kleding. Ademend vermogen werkt door middel van damptransmissie en de magie gebeurt dankzij de manier waarop waterdichte membranen zijn gemaakt.
De meeste membranen zijn gemaakt van PU of TPU (polyurethaan) en creëren een zogenaamd microporeus membraan. Dit membraan heeft microscopisch kleine poriën die waterdamp doorlaten (d.w.z. zweet dat vrijkomt uit het lichaam), maar voorkomen dat watermoleculen in vloeibare vorm binnendringen omdat de gaatjes gewoon te klein zijn.
Het ademend vermogen en de waterdichtheid worden voornamelijk beïnvloed door de frequentie, consistentie en uniformiteit van deze poriën. Het ademend vermogen wordt gemeten aan de hand van de hoeveelheid verdampt water die in een bepaald tijdsbestek door een gemeten oppervlakte stof kan passeren. De standaard is gram per vierkante meter per vierentwintig uur, of g/m2/24hr, of gewoon 'g/m2' in het kort, bijvoorbeeld 10.000g/m2.
Ademend vermogen in skikleding is enorm belangrijk omdat skiën een inspannende activiteit is en je dus veel lichaamswarmte genereert. Het lichaam gaat van nature zweten om de temperatuur te reguleren en daarbij komt vocht vrij. Als het vocht nergens heen kan, zal het condenseren, waardoor zowel je huid als je onder- en tussen lagen nat worden.
Dit is een probleem, want water heeft een warmtegeleidingsvermogen dat ongeveer vijfentwintig keer groter is dan dat van lucht. Dit betekent dat je vijfentwintig keer sneller verliest dan normaal, als je vochtig wordt. In sommige gevallen is dit geen probleem, maar na verloop van tijd, of als je gaat skiën in meer afgelegen gebieden of bij koud of guur weer, kan het een verhoogd risico op onderkoeling betekenen.
Als je van binnenuit nat wordt, kan dat gevaarlijk zijn. Als er vocht door je uitrusting komt, word je nat van buitenaf. Er is dus niet echt een voordeel aan het hebben van de ene hoge classificatie - waterdichtheid of ademend vermogen - als je de andere niet hebt.
Als je ooit een plastic regenjas of poncho hebt gedragen, dan weet je dat het zweet zich heel gemakkelijk ophoopt ondanks dat het plastic je droog houdt. Omgekeerd, als je een katoenen T-shirt hebt gedragen en in de regen terecht bent gekomen, ben je waarschijnlijk niet nat geworden van het zweet, maar doorweekt van het weer. Daarom hebben waterdichtheid en ademend vermogen een symbiotische relatie waarin ze samenwerken om je droog te houden.
Droogte is koning als het aankomt op skikleding en tientallen jaren van ontwikkeling en testen hebben keer op keer bewezen dat waterdichtheid zonder ademend vermogen helemaal geen waterdichtheid is. Zweet moet worden afgevoerd om een regelmatige lichaamstemperatuur te behouden, dus het is noodzakelijk dat je niet alleen kijkt naar de waterdichtheid van je volgende ski-jas, maar ook naar het ademend vermogen.
Als je gaat skiën, heb je misschien wel of niet iets nodig met een echt hoog ademend vermogen of waterdichtheid. Afhankelijk van waar je naartoe gaat en wanneer, kan het zijn dat een lagere waterkolom meer dan genoeg is. Als je niet weet wat je in moet pakken of wat je moet kopen, kun je op de berg de verkeerde uitrusting aantrekken. Hoewel het eenvoudigste antwoord is om gewoon een jas of broek te kopen met de hoogst mogelijke waterdichtheid en ademend vermogen, is dat niet altijd een optie.
Maar zoals we hierboven al zeiden, is een 15k/15k verdeling voor waterdichtheid en ademend vermogen over het algemeen een goede allround keuze die bestand is tegen alle omstandigheden. Zo wordt het plannen van je inpaklijst voor skivakanties een stuk eenvoudiger.
Eén ding is zeker aan te raden en dat is het kopen van een shelljas (zonder isolatie) als je het veelzijdig wilt gebruiken. Op die manier kun je laagjes aantrekken voor koude dagen waarop je minder zweet, en de jas gewoon over je basislaag dragen op warmere dagen. Dit houdt niet echt rekening met waterdichtheid, maar het zorgt er wel voor dat je comfortabeler de piste op kunt.
Bij skiën kan waterdichtheid niet zonder ademend vermogen. En hoewel veel mensen nog steeds zullen merken dat er zich na verloop van tijd zweet ophoopt in hun jas of dat er uiteindelijk water door het waterdichte membraan dringt, zal een uitgebalanceerde combinatie van waterdichtheid en ademend vermogen de grootste kans hebben om je droog en comfortabel te houden tijdens het skiën.
Afhankelijk van waar je skiet, wanneer je skiet, hoe inspannend de activiteit voor jou is en natuurlijk de weersomstandigheden, zullen je behoeften aan waterdichtheid en ademend vermogen waarschijnlijk variëren. Maar één ding is zeker, geen enkele ski jas is compleet zonder beide, dus doe je onderzoek voordat je je volgende aankoop doet en zorg dat je de juiste jas of broek hebt voor je volgende skivakantie avontuur.
Terug naar Kleding & materiaal